Cultivo de caracois no laboratorio para análises xenéticas

Os caracois C. nemoralis son hermafroditas. A miúdo, os arganismos que atopamos na natureza xa foron fertilizados con anterioridade polo que facer cruces selectivos no laboratorio, esixe a obtención de individuos xuvenís inmaduros.

Sen embargo, podemos analizar a descendencia dos individuos dobre homozigotos recesivos, é dicir, dos caracois amarelos de 5 bandas. Observando a descendencia destes indivíduos poderase deducir o fenotipo do outro proxenitor, do mesmo xeito que se fai nun retrocruzamento.

Con este obxectivo, a partir dos caracois atopados na natureza, seleccionáronse 5 individuos amarelos de 5 bandas para manter no laboratorio e obter a súa descendencia.

Para cultivar estes caracois no laboratorio empregáronse vasos de plástico perforados para facilitar a ventilación. Nestes vasos púxéronse 5 cm de terra (turba). a alimentación fíxose con pasta alimenticia para caracois. En todo momento mantívose un ambiente húmido e a limpeza dos recipientes fíxose semanalmente.

Para realizar a posta de ovos, os caracois entérranse para depósitar entre 30 e 80 ovos, dos que en aproximadamente 15-20 días nacerán os alevíns.

Caracol alimentándose

Mostraxe dunha poboación

O 15 de abril de 2015 alumnos e alumnas de 4º ESO realizaron unha mostraxe dunha poboación natural de C. nemoralis, ó lado do instituto.

Os resultados da mostraxe amósanse na seguinte táboa.

	Marrón		Rosa		Amarelo
Bandeado	Nº	%	Nº	%	Nº	%
00000	0	0	1	4,76	0	0
00300	0	0	1	4,76	1	4,76
Múltiples bandas	0	0	8	38,10	10	47,62
TOTAL:	21

Describindo a especie

Descripción física

Cepaea nemoralis (L) é un caracol terrestre cun elevado polimorfismo, presentando variación na cor da cuncha e no patrón de bandeado. A cor da cuncha varía entre marrón, rosa e amarelo, onde as cores escuras dominan sobre as claras. O patrón de bandeado presenta cinco bandas lonxitudinais pigmentadas de marrón escuro. As bandas numéranse empezando pola que está máis alta na espiral cara á que está máis abaixo (figura 1). Estas bandas poden verse reducidas a 1, 2, 3, 4 ou completamente. A ausencia de bandas é dominante sobre a presenza das mesmas, polo que este xene é epistático sobre todos os outros que afectan ó bandeado.

Figura 1. Método de numeración de bandas. Á dereita as bandas 4 e 5 están fusionadas (Clarke. 1960).

Nomenclatura dos fenotipos.

En primeiro lugar indícase a cor da cuncha empregando Y (Yelow) para amarelo, P (Pink) para rosa e B (Brown) para marrón. Polo xeral o bandeado completo consta de 5 bandas e cando falta algunha indícase mediante un 0. Se aparecen bandas fusionadas indícanse entre paréntese. Así un caracol amarelo de 5 bandas denomínase: Y12345 (ver figura 2).

Figura 2. Fenotipos de Cepaea nemoralis (Ozgo, 2012)

Caracteres xenéticos e modo de herdanza

A cor e o bandeado da cuncha son exemplos de herdanza mendeliana. Así, a seguinte táboa recolle o modo de herdanza destes caracteres.

	Xene Caracter Alelos C Cor da cuncha CB: marrón CP: rosa CY: amarelo CB > CP > CY B Presencia/ausencia de bandas B0: Non bandeado BB: bandeado B0 > BB U Supresión das bandas 1, 2, 4, e 5 U3: unha banda (3) U-: non modificado U3 > U-